Vanvn- Oscar Wilde nổi tiếng trong làng văn học thế giới là một tác giả, một tiểu thuyết gia, một nhà thơ của cuộc sống với muôn màu sắc vị, của thẩm mỹ và phong cách thông minh tuyệt vời. Ông cũng là một trong những tác giả đầu tiên của thế giới hiện đại rơi xuống vực thẳm của cuộc đời do bị phát hiện đồng tính.
Oscar Wilde nổi tiếng nhất với các tập thơ về cuộc sống và tình yêu. Đồng thời, trong làng văn học, ông cũng nằm trong danh sách các tác giả chỉ viết một cuốn sách duy nhất trong đời và trở nên bất hủ với cuốn sách đó – Bức tranh của Dorian Gray.
Các vở kịch của ông nổi tiếng với cách đùa thông minh, câu thoại nhanh, giấu diếm nét hài hước đen tối ngầm sâu bên trong, cười thói phù hoa của người đời. Và hơn cả, ông nổi tiếng với 2 vụ kiện tội danh “đồng tính”, dẫn đến sự phá hủy toàn bộ sự nghiệp của ông, cũng như làm ông mắc căn bệnh khiến ông qua đời lúc còn trẻ.
Người đàn ông đa tài
Oscar Wilde (1854 – 1900) sinh ra trong một gia đình Ireland. Vốn là một đứa trẻ mọt sách, ông sớm phát triển kĩ năng viết văn, với lối sử dụng ngôn từ rất thông minh. Là một học sinh giỏi ở trường, ông sớm nhận được những học bổng toàn phần, và những học bổng danh giá dành cho những học sinh xuất sắc. Nhưng cuộc đời ông sau khi ra khỏi trường học mới là điều đáng được nói đến.
Rất giống với nhiều nhà văn hiện đại sau thời của ông, Oscar Wilde tham gia vào làng báo chí vào năm 1888 với vị trí đảm nhiệm chuyên mục. Ông là một trong những người đi tiên phong trong làng tạp chí thời trang dành cho phụ nữ. Ông đã vực dậy tờ báo thời trang Thế giới Phụ nữ lên thời kì hưng thịnh nhất.
Có thành công này là do ông đã xây dựng phương châm kiểu mới cho các tạp chí thời trang: “Không chỉ về cái mặc hàng ngày của các chị em, mà phải thể hiện những suy nghĩ và cảm xúc của họ.
Thế giới Phụ nữ cần phải trở thành một phương cách để phụ nữ thể hiện quan điểm của mình trên toàn bộ các mặt cuộc sống: văn học, nghệ thuật, cuộc sống hiện đại. Đồng thời, tạp chí cũng phải trở thành một nguồn vui dễ chịu làm hài lòng các quý ông”.
Đây hoàn toàn là một quan điểm về báo chí đi trước thời đại. Quan điểm này đã đẩy mạnh doanh số của một tờ báo thời trang thuần túy, trước đó đang bên bờ vực phá sản. Và đó chẳng phải là phương châm của tất cả các tờ tạp chí hiện đang có trên sạp báo của chúng ta ngày nay?
Từ đó, 7 năm tiếp theo là thời kì sáng tác đầy sung mãn của Oscar Wilde. Ông sáng tác hàng loạt những câu truyện và bài thơ, phê bình và luận án tạo nên tên tuổi của ông. Đặc biệt, tiểu luận Ý định (Intentions) là một tuyển tập những bài viết và tuyên bố về tính thẩm mỹ – một điều mà Wilde cực kì coi trọng trong cuộc sống và con người. Vì chính ông, với tính thẩm mỹ cao, cũng không bao giờ cho phép mình được buông thả về ngoại hình và tiêu chuẩn cái gì là đẹp, là cần gìn giữ trong cuộc sống.
Đó cũng là điều được ông thể hiện trong những vở kịch của mình, từ Chiếc quạt của Bà Windermere (1892), Một người chồng hoàn hảo (1895), và cuối cùng là vở kịch nổi tiếng nhất Tầm quan trọng của sự nghiêm chỉnh (1895). Những vở kịch này đều là hài kịch, lém lỉnh, trào phúng mỉa mai những thói hư tật xấu, thói hào hoa phô trương trong cuộc sống. Dù vậy, những vở kịch không giấu được nét buồn thảm, như chính Wilde đang dự báo cuộc đời của mình.
Tình yêu bị ngăn cấm và cái chết nơi đất khách
Trong số những tác phẩm của Wilde, một tác phẩm của ông đứng lạc lõng độc nhất về thể loại cũng như về nội dung độc đáo. Đó chính là tiểu thuyết Bức tranh của Dorian Gray.
Cuốn tiểu thuyết nói về một chàng trai trẻ nhà giàu, vô cùng đẹp trai, một ngày nọ được vẽ tặng một bức chân dung quá sống động và giống thật. Chàng ta đã ước nguyện sẽ được trẻ mãi mãi, mọi xấu xí của tuổi tác và tàn phá của thời gian sẽ truyền vào bức tranh kia. Lời nguyện cầu của cậu trở thành sự thật. Không bị trói vào vòng luân thường, cậu gieo mình vào những thú vui sa đọa, dẫn đến cả những tội ác, và rồi cuối cùng phải tự hủy diệt chính mình cùng bức tranh.
Tác phẩm giờ được coi là kinh điển này, khi ra đời đã gặp phải phản ứng dữ dội từ phía phê bình và đại chúng. Một phần, họ coi tác phẩm thật quá sức ghê tởm, khi đã vẽ nên những viễn cảnh hết sức thiếu đạo đức và tính nhân đạo.
Một mặt, tác phẩm thể hiện một phần tình yêu đồng tính của Oscar Wilde – người họa sĩ trong truyện tranh đã yêu mến hết sức cậu công tử trẻ tuổi. Có nhà nghiên cứu cho rằng, người họa sĩ này lấy hình tượng người bạn cùng phòng của Oscar khi ông mới ra trường, và cũng là một trong những người yêu đầu của ông.
Ngoài cuốn sách nổi tiếng, người đời còn ghét Oscar Wilde vì nhiều thứ khác. Với gu thẩm mỹ không bao giờ sai lệch, ông để mái tóc dài lượn sóng phù hợp với khuôn mặt mình, mặc những bộ vét cắt may vừa vặn và phong cách, cũng như sở hữu những thứ đồ trang trí đắt tiền và sưu tập sứ Trung Hoa tuyệt đẹp. Ngôi nhà của ông đã bị những kẻ ghét bỏ phá hoại không ít lần. Cuối cùng, vì một mối thù hằn cá nhân, bố của một người yêu của ông đã thuê thám tử theo dõi và đưa ra bằng chứng ông giao cấu, cấu kết với con trai ông ta và nhiều người khác.
Bị chính thành phố nơi ông gọi là nhà khởi tố, bị chính những người dân từng tung hô tên ông ném đá vào người, nhổ vào mặt, Oscar Wilde hoàn toàn mất đi hi vọng trong cuộc sống. Khi bạn bè ông đến giục ông mau trốn sang Pháp, nơi tự do hơn Anh quốc, ông đã coi rằng mình đã mất mọi thứ, và quyết định ra tòa cũng như nhận án tù để bảo vệ danh dự cuối cùng của mình.
Ông đi tù trong 2 năm và sau khi ra tù, ông rời bỏ Anh đến Pháp và không bao giờ còn nhìn thấy lại quê hương cũ. Ông qua đời vì viêm màng não vào năm 1900, khi mới chỉ 46 tuổi và còn trên đà sáng tác.
Trong số những tuyên bố của ông về văn học, nổi tiếng nhất có lẽ là lời biện hộ cho cách thức ông đã tiếp cận cuộc sống giàu sang, phù hoa và những mặt vô đạo đức ẩn sau nó. “Văn sĩ cảm thấu đạo đức quá thể là một phong cách không đáng được tha thứ. Vì đạo đức và sự trụy lạc mới chính là những điều một người nghệ sĩ cần phải bàn đến” – đây được coi là một trong những tuyên ngôn vĩ đại nhất của trong phong cách thẩm mỹ hóa văn học mà ông đi theo.
Oscar Wilde nổi tiếng nhất với các tập thơ về cuộc sống và tình yêu. Đồng thời, trong làng văn học, ông cũng nằm trong danh sách các tác giả chỉ viết một cuốn sách duy nhất trong đời và trở nên bất hủ với cuốn sách đó, Bức tranh của Dorian Gray.
Các vở kịch của ông nổi tiếng với cách đùa thông minh, câu thoại nhanh, giấu diếm nét hài hước đen tối ngầm sâu bên trong, cười thói phù hoa của người đời. Và hơn cả, ông nổi tiếng với 2 vụ kiện tội danh “đồng tính”, dẫn đến sự phá hủy toàn bộ sự nghiệp của ông, cũng như làm ông mắc căn bệnh khiến ông qua đời lúc còn trẻ.
PHAN LÊ
Báo Dân Việt
