Vanvn- Phú Yên vào mùa mưa. Đây cũng là mùa nấm mối mọc nhiều ở huyện miền núi Sơn Hòa. Nấm mọc tự nhiên trong rừng nhưng không độc hại, giúp đồng bào Chăm H’roi nơi đây có những bữa tươi vào mùa mưa.
>> Thể lệ Cuộc thi viết “Về nhà”
Trong cơn mưa chiều lạnh lẽo, căn bếp trống trải chỉ còn ít gạo và muối, Hờ Tiện thẫn thờ nhìn ba đứa trẻ đang chờ cơm. Thi thoảng, chị nhìn về phía bìa rừng. Giá mà chiều nay Y Lãnh đội mưa mang nấm về cho bữa chiều như mọi khi! Nhưng sẽ không bao giờ còn nữa! Y Lãnh đã vĩnh viễn nằm xuống trong lòng đất mẹ!
Như bao gia đình trẻ ở làng Suối Bạc này, “bắt” Y Lãnh về làm chồng xong, vợ chồng Hờ Tiện hăm hở bước vào cuộc sống mới với mấy sào đất mía. Rồi hạnh phúc vỡ òa khi ba đứa con lần lượt ra đời. Bọn trẻ như cái cây giữa rừng, càng lớn càng phải lo ăn, lo mặc cho chúng. Nhưng mấy mùa mía liên tục gặp nắng hạn, lại thêm mất giá, cuộc sống của năm miệng ăn bắt đầu chao đảo. Nghe thanh niên trong làng rủ rê, Sài Gòn, Bình Dương… như miền đất hứa, sau mấy đêm trăn trở, vợ chồng Hờ Tiện quyết định đùm túm cả nhà vào Bến Cát, Bình Dương mưu sinh.
Nơi đất khách quê người, mọi lo sợ, lạ lẫm rồi cũng dần quen. Y Lãnh cao to, khỏe mạnh nên anh cáng đáng mọi việc cho cuộc sống mới của gia đình. Hờ Tiện hay đau bệnh nhưng cũng có việc làm ổn định, cùng chồng lo cho cả ba đứa con đến trường.
Niềm vui của đôi vợ chồng trẻ người Chăm H’roi Phú Yên chưa được bao lâu thì tai họa ập đến. Ngày 18.7.2021, qua sàng lọc tại cộng đồng, y tế địa phương thông báo Y Lãnh đã dương tính với Covid-19. Đất trời như quay cuồng, sụp đổ trước mặt Hờ Tiện, vì mọi việc diễn ra nhanh quá. Ngày 28.7, Y Lãnh còn nói chuyện được với vợ qua Zalo, thì ngày 29.7, anh đã vĩnh viễn rời bỏ cõi đời, bỏ lại người vợ thường xuyên đau bệnh và ba đứa con còn quá nhỏ. Đến bây giờ, Hờ Tiện vẫn không thể nào quên cuộc nói chuyện cuối cùng đó với chồng: “Ảnh nói ảnh thèm nước yến, hay nước nha đam cũng được, vì nóng trong người quá”. Hờ Tiện tiếp câu chuyện trong nước mắt, “Lúc còn sống, mỗi lần em đau bệnh, ảnh lo hết, giờ ảnh nằm đó mà không sao vào chăm sóc được”.
Là người tham gia tổ chức các chuyến xe không đồng đón bà con Phú Yên từ các tỉnh phía Nam về quê khi dịch bùng phát nặng, chị Phạm Thị Minh Hiền, Phó Giám đốc Sở Lao động thương binh xã hội tỉnh Phú Yên đã nhanh chóng kết nối, giúp đỡ để Hờ Tiện đưa cả nhà về quê. Chị kể lại: “Tối 30.7, tôi nhận được tin từ Phòng Lao động huyện Sơn Hòa cho biết một gia đình quê ở Sơn Hòa gặp khó khăn tại Bình Dương cần giúp đỡ khẩn cấp. Đó chính là gia đình Y Lãnh, anh cùng vợ làm công nhân ở Bình Dương. Y Lãnh nhiễm Covid-19 và cách ly tại Bệnh viện Bình Dương, đến ngày 29.7 thì tử vong. Trước đó, vợ anh cũng phải cách ly tập trung ở nơi khác, 3 con nhỏ ở khu nhà trọ đang phong tỏa, tự chăm sóc lẫn nhau, ai cho gì ăn nấy…”.
Trước hoàn cảnh thương tâm này, Bệnh viện Bình Dương đã báo về để chính quyền địa phương cùng gia đình lo hậu sự cho Y Lãnh. Em trai của Y Lãnh, cũng làm công nhân tại Bình Dương, đã thông báo tin buồn này đến vợ và các con Y Lãnh.
Bấy giờ, dịch bùng phát mạnh tại các tỉnh phía Nam, nhưng chưa có chính sách hỗ trợ việc hỏa táng cho người tử vong do dịch bệnh. Trong khi Bệnh viện Bình Dương thông báo chi phí hỏa táng là 12,5 triệu đồng. Thời điểm này, xe về Phú Yên đều dừng hoạt động, tỉnh cũng chưa triển khai các chuyến xe không đồng để đón bà con về quê tránh dịch. Hờ Tiện thì không còn tiền để vừa nộp phí hỏa táng, vừa thuê xe cho cả nhà đưa tro cốt Y Lãnh về quê.
Chị Hiền cho biết thêm: “Vì quá khẩn cấp, tôi đã kêu gọi bạn bè, các nhà hảo tâm hỗ trợ để bằng mọi giá đưa tro cốt Y Lãnh về quê. Vậy là chúng tôi góp được ít tiền, thuê một chiếc xe riêng đưa cả nhà và tro cốt Y Lãnh về quê. Rất mừng là công ty nơi Y Lãnh làm công nhân, cũng hỗ trợ chi phí hỏa táng cho anh. Nhờ vậy, tiền huy động được trên 30 triệu đồng, chúng tôi vừa thuê xe, vừa mở một tài khoản được 20 triệu đồng để lo việc học hành cho ba đứa con Y Lãnh sau này…”.
Chuyến xe vào Bình Dương ngày 24.10.2019 cả nhà háo hức bao nhiêu, thì chuyến xe về quê lần này, ngày 1.8.2021, nặng trĩu bấy nhiêu. Bốn mẹ con không nói nên lời, hũ tro cốt của Y Lãnh được đặt trên một ghế ngồi, như ngày anh đưa cả nhà vào Nam mưu sinh.
Đón Y Lãnh ở đầu làng chỉ có cha và chị của Hờ Tiện, bốn mẹ con và em trai Y Lãnh phải vào ngay khu cách ly tập trung Suối Bạc. Lúc bệnh, không chăm sóc được chồng. Giờ, mọi việc hậu sự Hờ Tiện cũng chỉ biết nhờ cha và chị gái.
Những ngày cách ly tập trung quả là quá dài đối với bốn mẹ con Hờ Tiện để họ sớm được viếng mộ Y Lãnh. Nước mắt không còn để vợ khóc chồng, con khóc cha. Ba đứa con của Y Lãnh thì trừ Y Tuyến đã 17 tuổi, Y Long, Hờ Loan mới lên 10, nên chúng còn quá thơ ngây để cảm nhận hết sự mất mát to lớn này của gia đình.
Những ngày sau đó, ngành lao động thương binh xã hội Phú Yên đã kịp thời đưa các con của Y Lãnh vào danh sách nhận hỗ trợ khẩn cấp từ một dự án phi Chính phủ dành cho trẻ em là nạn nhân trong thảm họa Covid-19 trên toàn cầu.
Chiều nay, Y Tuyến thay cha vào rừng kiếm ít nấm mối. Bữa cơm hôm nay cũng là bữa cơm chia tay gia đình, mai em lại vào Bình Dương để tiếp tục con đường mưu sinh, giúp mẹ lo cho hai em. Dẫu chỉ là nắm tro tàn, nhưng dẫu sao Y Lãnh vẫn còn may mắn, anh đã kịp về với làng, không phải nằm lại nơi xứ lạ quê người.
TRẦN QUANG (PHÚ YÊN)
- “Tiếng chuông chùa Tử Đằng” – Khúc cua lạ trên văn đàn
- Lê Minh Quốc – Tình yêu nồng nàn dành cho tiếng Việt
- Hành cung Long Bình kiến trúc cổ đồ sộ ở Phú Yên được xây dựng vào thế kỷ nào, dùng vào việc gì?
- Chi hội Nhà văn Việt Nam tỉnh Trà Vinh làm lễ ra mắt
- Y Lãnh trở về với làng… – Tản văn dự thi của Trần Quang