Vanvn- Nhà thơ Phạm Thanh Quang sinh năm 1951, nguyên là Trung tá Pháo binh, nguyên Phó Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Đồng Nai, Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam.
Ông đã xuất bản 16 tập thơ, truyện, tiểu thuyết, hầu hết đều viết về đề tài chiến tranh cách mạng với bối cảnh chiến trường Đông Nam Bộ và Đồng Nai. Ngoài ra, Phạm Thanh Quang còn là tác giả một số kịch bản phim truyện và thơ, truyện thiếu nhi, được nhận một số giải thưởng văn học của địa phương và trung ương.
Không chỉ là người lính đã trực tiếp chiến đấu trên phòng tuyến Xuân Lộc, Phạm Thanh Quang còn tham gia một số công trình viết sử của tỉnh Đồng Nai. Vì vậy, cuộc chiến đấu đập tan cánh cửa thép Xuân Lộc, và Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975 đã trở thành nguồn cảm hứng mãnh liệt của ông, được thể hiện trong nhiều tác phẩm ông đã viết. “Bản hùng ca thời đại” là tập trường ca gồm 4 chương được nhà thơ Phạm Thanh Quang viết trong nhiều năm qua vừa mới xuất bản. Vanvn trân trọng giới thiệu đoạn trích của bản trường ca này.
TRẦN THU HẰNG giới thiệu
Một giờ sáng 21 tháng 4
Quân ta mở đợt tiến công cuối cùng vào Xuân Lộc
Chỉ còn lại bãi chiến trường đổ nát tan hoang
Người lính Giải phóng quân
Cả đời máu lửa
Không giấc ngủ nào yên ắng đạn bom
Không miếng cơm nào
Không có sạn, cát trong mồm
Không cái chết nào
Vẹn nguyên da thịt…
Giờ đây cũng không khỏi bàng hoàng!
…Sau phút ngỡ ngàng
Lính ta tất bật thu dọn chiến trường
Không kịp xót thương
Hối hả chôn cất…
Những bà má lưng còng
Vuốt mắt từng người con chưa quen biết
Oại oằn khóc lóc, xót xa!
Dẫu mất mát đau thương
Má ơi! Xin đừng khóc
Chúng con ra đi
Chúng con lại trở về!
Ngày mai thống nhất non sông
Đỏ rợp sắc cờ
Má nhìn lên thấy chúng con trên đó!
Máu đổ hôm nay
Rồi sẽ hóa thân vào những khối óc bàn tay
Triệu triệu người – hát bài ca xây dựng
Đất nước sẽ đẹp tươi hơn
Sau đổ nát hoang tàn!
Đau xót thay
Máu đỏ vẫn loang!..
Xót thương cộm đất
Và hiền lành như đất
Lại ôm xác những người con
Cả hai chiến tuyến vào lòng!
Những bà má dịu hiền
Vội vàng quếnh quáng lau nước mắt
Ngẩng lên vỗ vai những chiến sỹ Giải phóng quân:
Đi đi con! Tiếp tục tiến công!
Lời má vọng theo đoàn quân điệp điệp trùng trùng
Má nhìn theo quặn lòng nuốt lệ!
Những người con trẻ trung là thế
Biết có còn gặp lại nữa không?..
Má ơi xin má yên lòng
Dẫu chúng con không được còn trở lại
Tấm lòng má theo chúng con ấm mãi!
Tấm lòng Má sẽ thành huyền thoại
Mọi thế hệ lớn lên – khâm phục đến vô cùng:
Chiếc cán cuốc bằng tre má đục thông bên trong
Giấu từng lon gạo mang ra rừng nuôi Giải phóng!
Chiếc cán cuốc diệu kỳ – mạnh như gậy tre Thánh Gióng
Cuốc đất, bằm cây…mồ hôi nhẵn bóng màu sừng
Chiếc cán cuốc nhỏ nhoi nhưng vĩ đại vô cùng
Sánh ngang tầm những đoàn xe
Luôn chảy ngược ra rừng
Gạo muối thuốc men…hối hả tuôn ra từ cán cuốc!
Địch kiểm tra, kiểm soát gắt gao
Nhưng không bao giờ biết được
Các má, các chị, các em…
Đã thắng kẻ thù
Bằng điều giản dị, bình thường
Nhưng cực điểm thông minh!
Chiếc cán cuốc giản dị bình thường
Đã thành huyền thoại của chiến tranh!
Những chiếc cán cuốc bằng tre
Được đục thông đựng gạo, muối…bên trong
Thế giới này nơi nào có được!?..
Tấm lưng mềm của các má, các chị, các em…
Suốt đời vác cuốc
Từ lúc tóc còn xanh
Đến khi lưng còng, tóc bạc!..
Từ thế hệ này sang thế hệ khác
Những chiếc cuốc cứ lặng lẽ tiến công!..
Những hạt gạo trong chiếc cán cuốc
Đã nuôi sống vài chục người
Đến vài trăm người
Chiến sỹ Giải phóng quân
Rồi thành những đoàn quân chuyển đất, lay trời!…
Những hạt gạo từ trong cán cuốc
Lớn như biển rộng, sông dài…
Chảy khôn nguôi hàng chục năm giằng dặc!
Những hạt gạo từ trong cán cuốc
Đã hóa thành lửa chiến công
Thiêu đốt kẻ thù làm rạng danh xứ sở
Những đoàn quân – từ trong cán cuốc của Má
Giờ đây xông ra đánh trận sau cùng!..
Hai giờ sáng 21 tháng 4
Hàng trăm xe cơ giới địch tháo chạy qua Lộ Hai
Lực lượng địa phương ta chặn không xuể
Đánh vuốt đuôi
Bắt sống hàng trăm binh lính địch
Đại đội Bốn mốt – huyện Châu Đức
Bắt sống chiếc xe zép
Chở đại tá Phạm Văn Phúc
Tỉnh trưởng Long Khánh trên xe!..
Bảy giờ sáng 21 tháng 4
Công nhân, nhân dân Sở cao su Ông Quế
Cùng Trung đoàn Bốn – Sư đoàn Sáu
Đánh tan Tiểu đoàn Hai – Chiến đoàn Bốn ba – Sư đoàn Mười tám
Tháo chạy qua đây
Bắt trên một trăm tù binh…
Tám giờ sáng 21 tháng 4 năm 1975
Cánh cửa thép Xuân Lộc bị đập tan
Cửa ngõ tiến vào Sài Gòn đã mở!
Trong niềm hân hoan rạng rỡ
Đồng chí bí thư thay mặt nhân dân và Huyện Ủy
Tặng Quân đoàn Hai lá cờ đỏ sao vàng:
Các đồng chí hãy cắm cờ này lên Dinh Độc Lập!
Tình quân dân chưa bao giờ có được
Ý chí, niềm tin, sức mạnh…tiếp trào dâng!
Những ánh mắt reo vui
Nhìn hun hút những đoàn quân
Trùng trùng đi qua Lộ Hai
Tiến công Bà Rịa!
Như trống rong, cờ mở…
Trong lòng tất thảy những người dân
Hàng nghìn những cánh tay vẫy theo: Chiến thắng!
PHẠM THANH QUANG
