Điêu khắc gia Đoàn Xuân Hùng: “Tôi muốn xây ngôi đền tình yêu bằng gốm ” ở Nha Trang

Vanvn- Có lẽ điều độc đáo của Đoàn Xuân Hùng với giới điêu khắc chính là anh là một trong những nghệ sỹ đầu tiên ở Nha Trang Khánh Hòa biết tận hưởng một di sản văn hóa gốm quê hương có tên Lư Cấm!

Có người hỏi, gốm Lư Cấm có gì đặc sắc khi chỉ còn lại nghề làm bếp đất nung bình thường? Đoàn Xuân Hùng bày tỏ, tôi sinh ra ở gần Lư Cấm – Một làng gốm bên bờ sông Cái Nha Trang. Khi đã thành nhà điêu khắc tôi nhận thấy rằng gốm Lư Cấm chính là hậu duệ của làng gốm Quảng Nam có tiếp thu tinh hoa gốm Chăm.

Với giới nghệ thuật điêu khắc phía Nam ai cũng biết cái tên Đoàn Xuân Hùng. Còn công chúng khi đến Làng nghề Trường Sơn ở Nha Trang sẽ thấy một không gian tràn ngập những tác phẩm lớn nhỏ của nhà điêu khắc được trưng bày khắp nơi. Nhưng không phải nơi đây trong 20 năm qua nhiều người đã biết những cuộc triển lãm về gốm Lư Cấm Nha Trang, hay những dự án nổi tiếng: Đất và ngụ ngôn kinh thánh, Đất và huyền sử cổ tích Việt Nam, bác sỹ Yersin (được trao kỷ lục VN về bộ tượng danh nhân Yersin bằng gốm nhiều nhất, đa dạng nhất), đặc biệt là bộ gốm Chăm được giới nghệ thuật đặt biệt danh “Con ma Hời”.

Vậy mà hôm nay anh lại rẽ sang một nhánh khác thật mới lạ anh gọi là “Đất lửa – Kamasutra” với những tác phẩm tình yêu con người.

Là người sinh ra lớn lên ở Nha Trang dù ham mê nghệ thuật  nhưng mãi tới năm 26 tuổi khi đang làm thợ sửa ô tô, Đoàn Xuân Hùng bỏ nghề đi học mỹ thuật với ngành học điêu khắc. Vì thế dù đang là sinh viên nhưng anh đã có sự từng trải, già dặn về đời với đầy suy tư khắc khoải.

Đoàn Xuân Hùng ngưỡng mộ hai điêu khắc gia lẫy lừng Michelangelo với bức tượng David bất hủ và Auguste Rodin với tượng Mùa xuân vĩnh cửu nhưng khi nghe chàng sinh viên bày tỏ người thầy là điêu khắc gia nổi tiếng Phan Gia Hương đã nói một câu: “Tôi không muốn anh nhặt rác của phương tây”. Đoàn Xuân Hùng thức tỉnh và hiểu rằng mỗi tác phẩm của người nghệ sỹ là sự sáng tạo riêng mình, mang sắc thái quê hương. Đoàn Xuân Hùng về Nha Trang một tháng để sáng tạo ra tác phẩm có tên Suy tư được các thầy và bạn bè đánh giá cao.

Có lẽ điều độc đáo của Đoàn Xuân Hùng với giới điêu khắc chính là anh là một trong những nghệ sỹ đầu tiên ở Nha Trang Khánh Hòa biết tận hưởng một di sản văn hóa gốm quê hương có tên Lư Cấm! Có người hỏi, gốm Lư Cấm có gì đặc sắc khi chỉ  còn lại nghề làm bếp đất nung bình thường?

Đoàn Xuân Hùng bày tỏ, tôi sinh ra ở gần Lư Cấm – Một làng gốm bên bờ sông Cái Nha Trang. Khi đã thành nhà điêu khắc tôi nhận thấy rằng gốm Lư Cấm chính là hậu duệ của làng gốm Quảng Nam có tiếp thu tinh hoa gốm Chăm. Bởi Tháp Bà Ponaga chính là công trình sử dụng sản phẩm và chất liệu nơi đây. Theo đó thì gốm Lư Cấm có kỹ thuật nung rất đặc sắc, mà giới điêu khắc với gốm  thì ngọn lửa có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Đúng như thế sau này Đoàn Xuân Hùng thành công với nhiều tác phẩm có giá trị về mỹ thuật  chính là nhờ “ ngọn lửa Lư Cấm”.

Thành tựu của Đoàn Xuân Hùng thật đa dạng, nhiều tác phẩm của anh được  đặt trên các công trình lớn ở địa phương như đài liệt sỹ Hòn Dung (Nha Trang), cụm tượng ở nhà thờ Buôn Ma Thuột và trong sáng tác với 30 giải thưởng lớn nhỏ của Hội Mỹ thuật Việt Nam, TP. HCM, Khánh Hòa

Sở trường của anh được giới nghệ thuật đánh giá cao chính là anh thực hiện những dự án có chiều sâu. Đoàn Xuân Hùng dù anh làm theo đặt hàng hay gợi ý nhưng khi làm thì dành hết tâm huyết cho tác phẩm ví dụ  cụm tác phẩm nổi tiếng“ Đất và ngụ ngôn kinh thánh” được nhiều bạn bè khen ngợi là độc đáo, khi dùng đất và lửa của bàn tay khối óc sáng tạo để kể chuyện. Hay bộ tác phẩm “Đất và huyền sử cổ tích Việt Nam” anh làm theo gợi ý  với gần 50 tác phẩm sáng tạo như một quần thể về thế giới tinh thần của Việt Nam, đặc biệt là trẻ em. Hay cụm tác phẩm về bác sỹ Yersin được nhiều nhà sưu tập săn mua và  được tổ chức kỷ lục VN công nhận “Tác giả có nhiều tác phẩm về A. Yersin bằng gốm nhất Việt Nam”.

Đoàn Xuân Hùng tâm sự, bản tính anh rất đa cảm và cháy bỏng nên hầu hết tác phẩm anh đều giàu nữ tính. Người xem tác phẩm của Đoàn Xuân Hùng đều nhận ra những vết tay của người sáng tạo, theo anh khi chế tác anh không dụng cụ mà đều dùng những ngón tay để thẩm thấu, cảm nhận linh hồn nhân vật thể hiện.

Sau thành công rất nhiều chủ đề  Đoàn Xuân Hùng như trở lại tuổi trẻ thời sinh viên của mình đó là tâm hồn đậm chất trữ tình của mình. Vậy anh chuyển sang mảng đề tài tình yêu con người, hiện sinh và phồn thực.

Trong những dịp tìm hiểu khám phá văn hóa Chăm và gốm Chăm trên các ngôi đền của người Chăm Balamon theo Ấn giáo, anh nhận ra những nét đẹp đầy thăng hoa và nhục cảm của những tác phẩm vĩnh cửu. Tuy nhiên không thể cóp nhặt hay tái tạo mà là âm hưởng. Không gì hơn khi ngọn lửa bùng cháy trong gốm như tình yêu của con người là vĩnh cửu. Theo anh lần đầu tiên trong nghiệp nghệ sỹ sáng tạo anh làm theo đơn hàng của trái tim và tâm hồn  đích thực của mình nên đầy khoái cảm nghệ thuật.

Đoàn Xuân Hùng kể, anh có nhiều triển lãm thành công ở Nha Trang, Sài Gòn và nhiều tác phẩm được các nhà sưu tập đón nhận và lưu cất trong không gian chơi của mình. Nhưng đã đến lúc anh sẽ dừng lại hành trình sáng tạo của mình ở chính ngôi nhà gần làng gốm Lư Cấm.

Nơi đó anh sẽ xây dựng một “Ngôi đền tình yêu” để trưng bày các tác phẩm gốm tâm đắc nhất của mình đặc biệt là công trình  chủ đề tình yêu vĩnh cửu. Bởi xét cho cùng bản ngã của người nghệ sỹ là sự thăng hoa và dâng hiến cho tình yêu. Nơi đó sẽ là một góc nghệ thuật đầy cảm  xúc vừa mới lạ vừa hư ảo nhưng cũng đầy chất hiện sinh của cuộc sống con người. Mục đích để đón mọi người trong đó có du khách phương xa đến thưởng lãm “ngọn lửa Lư Cấm” Nha Trang.

LÊ ĐỨC DƯƠNG