Vanvn- Di tích “Trụ sở Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Đắk Lắk 1945” nằm ngay trung tâm thành phố Buôn Ma Thuột đang bị phân xẻ thành các cửa hàng buôn bán, nơi chứa vật dụng dễ cháy nổ.
“Trụ sở Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Đắk Lắk 1945” tọa lạc tại số 71 Lý Thường Kiệt, phường Thắng Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột. Tuy nhiên, điểm duy nhất nhận diện là tấm bảng giới thiệu Di tích “Trụ sở Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Đắk Lắk 1945” nằm khiêm tốn bên góc nhà. Xung quanh di tích này được chen kín những gian hàng bán các loại hoa khô, nước giải khát.
Bên trong, mùi ẩm mốc xộc vào mũi, hai bên tường chi chít các dòng chữ nguệch ngoạc thông báo “Khu tập thể, quý khách đến không để xe giữa lối”. Quanh lối đi còn có quầy trưng bày quần áo hoặc bị phân thành các ki ốt, có khóa riêng.
Cầu thang lên tầng bị chắn bởi đủ loại hoa giả, giá đỡ lộn xộn. Không gian tầng 2 càng nhếch nhác hơn. Dọc hành lang dựng đầy giỏ, giá đỡ làm hoa khô. Ngó qua khe cửa, bên trong nhà cũng chứa đủ loại nguyên vật liệu làm vòng hoa…
Ông Đinh Một, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk, cho biết, “Trụ sở Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Đắk Lắk 1945” được xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh năm 2021. Sau đó, UBND tỉnh giao UBND thành phố Buôn Ma Thuột quản lý.
Ông Lê Đại Thắng, Phó chủ tịch UBND thành phố Buôn Ma Thuột, thông tin, thành phố đã nhận bàn giao Hồ sơ khoa học Di tích lịch sử “Trụ sở Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Đắk Lắk 1945”. Tuy nhiên, 7 hộ dân vẫn sinh sống tại di tích, chưa thanh lý hợp đồng thuê nhà đã ký từ năm 2012. Vừa qua, thành phố có công văn về việc di dời, giải tỏa các hộ dân đang sinh sống tại di tích lịch sử trên. UBND thành phố cũng đề nghị Sở VHTD&DL tiếp tục chủ trì, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn rà soát tất cả các hồ sơ quản lý xem có phát sinh thêm hộ dân không và tham mưu hướng giải quyết; tổ chức thu thập đầy đủ hồ sơ liên quan để bàn giao thực địa. Giải quyết xong các vấn đề trên, UBND thành phố sẽ phối hợp các sở, ban ngành của tỉnh xây dựng kế hoạch đầu tư, trùng tu, tôn tạo, trả lại không gian di tích…
Liên quan đến kiến nghị trên, một lãnh đạo Sở VHTT&DL tỉnh Đắk Lắk cho biết, đã có tờ trình UBND tỉnh để cho ý kiến chính thức chỉ đạo Sở Tài chính, Sở Xây dựng rà soát lại hồ sơ, hợp đồng cho các hộ dân mượn nhà trước đây, gắn các tình huống phát sinh thực tiễn liên quan, đề xuất bàn giao thực địa cho UBND thành phố Buôn Ma Thuột.
“Về phía sở, chúng tôi sẽ bàn giao toàn bộ hồ sơ giấy tờ liên quan cũng như thực địa cho thành phố. Riêng việc giải tỏa đền bù cho các hộ dân nếu có, tôi khẳng định, về mặt pháp lý, chúng ta không phải đền bù vì 100% tài sản Nhà nước. Có chăng, các cơ quan chức năng sẽ xem xét một phần chi phí di dời”, một lãnh đạo Sở VHTT&DL khẳng định.
***
“Trụ sở Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Đắk Lắk 1945” vốn là nhà của ông Đầu Viết Chúc, một cơ sở cách mạng của Việt Minh. Thời Pháp thuộc, ông làm việc tại Sở Lục lộ Vinh, vì chống lại Tây nên ông bị kỷ luật. Năm 1939, ông được phục chức và điều lên làm việc tại Buôn Ma Thuột. Năm 1943, ông xây dựng ngôi nhà 3 gian tại số 57 Lý Thường Kiệt. Từ năm 1944, sau khi bắt liên lạc với các đồng chí trong Nhà đày Buôn Ma Thuột, ngôi nhà trở thành cơ sở liên lạc của Việt Minh. Trong khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945, ngôi nhà trở thành trụ sở của Ủy ban khởi nghĩa tỉnh Đắk Lắk và nơi diễn ra cuộc họp bầu Ủy ban lâm thời của tỉnh. Năm 1999, sau khi quy hoạch và đặt tên đường, số nhà 57 được đổi thành 71.
HUỲNH THỦY
Báo Tiền Phong
