Vanvn- Rất nhiều người gán cho ông là poète maudit, một tay ngoài lề xã hội, lang thang, khốn khó ở Paris, ở Ý, có lúc phải mang bệnh lao, từng vào nhà thương điên mà vẫn đam mê cuồng nhiệt với văn chương.
Ngay từ thiếu niên, trải qua cuộc chiến tranh chống Pháp khổ ải, chứng kiến cái chết thảm thương của người cha bị bắn vỡ sọ trên đồng, nên chấn động tâm thần, có lẽ vì thế những bài thơ tình của Nh. Tay Ngàn đều có những khoảng hư không tối tăm, quặn thắt, âm vang khó hiểu.
NHÀ THƠ TRẦN HỮU DŨNG tuyển chọn và giới thiệu
BÀN TAY
trên cao xa kia nhớ nhung nàng chỉ còn mảng trời tím lạnh.
buổi chiều tắt dần tắt dần tiếng chuông,
cây lá sẩm.
nàng vuốt lấy mặt nàng,
thấy ngón tay nàng ướt đẫm.
những đớn đau lớn theo đời nàng
nàng đếm mãi trên bàn tay
(ôi những ngón tay yếu ớt như côn trùng đơn chiếc).
còn thanh xuân nàng ư?
nàng hỏi sao mùa đông loài chim ủ rũ?
ôi những chiều những chiều kéo nàng vào bóng tối
những xót đau khó hiểu của hồn chàng,
chàng đặt giữa vũng tay nàng,
chàng bỏ chàng đi;
rồi mặc tình cho con lốc bi thương cháy rực.
nàng vuốt lên thân thể nàng;
ôi bàn tay em đâu là cánh tay anh.
nàng hôn lấy hôn lấy từng chiếc móng.
ở cuối đêm khuôn mặt chàng xanh.
CHIM
một sáng thức dậy nàng biết nàng không còn tiếng hót
mặt trời nàng nhìn thẳng
cũng hóa đen
rồi mùa rét mang về nhớ nhung
lòng nàng mướt xanh
vết thương tự đấy mưng lên
nàng muốn bay vào miền ấm áp của lòng chàng
nhưng cánh nàng đã mỏi
và bắt đầu nàng gọi
rừng chập chùng
căn lầu vườn cây bốc cháy
đêm ơi đêm anh ơi anh
MÙA THU THÀNH PHỐ
Một sớm thức giấc anh chợt nhớ ra mình đang ở trong một thành phố xa lạ
Anh chợt nhớ ra sau cơn mộng kinh hoàng em đã ngàn trùng mây nước kêu gào vô vọng nhớ thương
Đáng lẽ giờ này em đang nũng nịu trong vòng tay anh, mớ tóc đen mềm mướt, đôi mắt ngái ngủ dịu dàng và bên ngoài nắng ấm dọi qua song
Căn phòng vang tiếng em cười vui bữa ăn sáng mà anh nghe thấy cùng một lúc với giọng chim sẻ ca hát trên những mái ngói
Rồi anh đưa em qua những cửa nhà thân thuộc, một cái dốc một chiếc cầu con sông chợ nhóm, vườn thú có những lùm cây xanh tươi hoa đỏ và anh rẽ tay mặt
Trên đường về nhà qua những con đường bóng mát anh thường huýt sáo
Đâu ngờ đến ngã rẽ cuối cùng bây giờ anh ở đây với bầu trời xám thấp, các cửa kính đóng chặt – đóng chặt ngàn đời, những ống khói đen sầm
Anh lo sợ cho em trong những buổi chuông về bước nhỏ đánh thức mọi vật reo hò kỷ niệm
Anh lo sợ trong những chiều sụp tối gian phòng vắng lạnh bóng đêm lặng lẽ vây lấy em
Anh lo sợ ở cuối đêm anh trở về hình bóng chập chờn không sưởi đủ chuỗi ngày em đốt bằng ký ức
Em ơi, đâu còn ai cận kề bên em những giữa đêm mưa dưng không òa khóc
Làm thế nào có thể quên em những khi hoàng hôn sậm mặt
Trong vườn Luxembourg anh ngó anh ngồi im một mình
Những hàng cây đượm vàng lá úa
Mỗi trận gió đem rơi từng chiếc u sầu
Những pho tượng hoen rỉ kia yêu nhau ngàn năm
Cặp tình nhân trong một góc hôn dài đắm đuối
Đâu như đôi ta phải vội vã xa lìa
Để những giọt nước mắt em anh chưa kịp lau
Chưa kịp nếm đắng cay trên môi em đầu lưỡi
Làn tóc rối tung không đợi anh kịp vuốt
Để tháng ngày em xõa mộng thương đau
Em ơi em, làm cách nào em giam giữ hoài con chim giữa lòng ngực
Anh bay ra thương tích đầy hồn
Em ơi em, những nắng mưa bên kia miền nhiệt đới
Với âu lo chuông đổ gió về
Em lụn tàn đêm gối chiếc bơ vơ
Ôi mộng mị nuôi cuộc đời sao đủ
Còn tương lai kia anh mang bỏ giữa rừng
Em lạc lõng giữa hùm beo rắn rít
Với thân gầy em chỉ khóc van xin.
*
Làm thế nào có thể quên em được khi đèn đường bật lên vàng võ
Trong những nẻo quanh co phố lầu tẻ ngắt
Anh tìm một vì sao như lệ mắt em
Anh chỉ thấy một khung trời mưng mủ
Và hai tay lạnh giá đã dầy.
ẢNH TƯỢNG CUỐI THU
Khi anh mệt mỏi leo lên ngọn đồi ở miền Orsay nghe những chuyến xe lửa hú,
anh dẫm lên lớp lá khô như giấc mộng tàn;
nhớ lại khi xưa em là đồng bằng mỗi ngày anh núi rừng ao ước,
muốn gặp nhau anh cất lời gọi vọng,
em trao tình hoa dại đọng sương;
giờ anh đã mờ xây xa vắng,
ngóng về em tiếng gào còm cõi,
chạm xác xơ mặt cỏ nám u buồn.
Khi những chiều anh đáp xe về thành phố và qua vườn Luxembourg,
nhìn pho tượng trần truồng gục đầu ngó đất;
lá rụng dày thương nhớ trở vàng thêm.
ĐÊM XỨ LẠNH
Nàng nhỏ xuống trí nhớ những giọt lệ xanh
Mộng mị hoang vu tôi mọc dày nấm mốc
Nàng thở trong tim những ngày tháng ấm
Tôi ôm nàng tay vắng hư không
Cay đắng hiện lên như luồng gió lạnh
Tôi cuồng quay như trái bóng dưới chân.
Trong dĩ vãng móng tay nàng nhọn
Đêm trở mình tôi ve vuốt vết thương
Và mắt nàng nửa đêm tinh tú
Triền miên rơi xa xót nhớ nhung.
ĐƠN KHÚC CỦA LIỄU
Ba giờ trưa một khúc nhạc sầu
Un jour sans toi
Những chiếc lá tàn rơi không cần một làn gió
Điếu thuốc đốt lên hình bóng
Và chợt tắt bơ vơ
Kỷ niệm xuống đêm
Ở chót vót của tuyệt vọng
Anh im lìm ngắm hai tay không
Un jour sans toi
Người thủy thủ già từ bỏ biển khơi
Chiếc tàu đã chìm
Căn phòng nhuộm đầy bóng tối
Mền gối bắt đầu rã mục
Liễu ơi Liễu
Un jour sans toi
Tiếng hát cuối cùng nhỏ xuống
Gạch ngói hoang tàn hồn anh
Cùng tiếc thương mọc lan trên đó
Un jour sans toi
Một ngày người thủy thủ già
Vô vọng chuyến ra khơi
Liễu ơi Liễu
CỔ TÍCH
Xưa kia người mẹ sanh một đứa con trai
Bà nuôi chàng nuôi chàng ngót bốn ngàn năm
Rồi một ngày nọ người từ trần
Chàng thì ốm yếu và khóc than
Từ đó cỏ sắc mọc xuyên suốt hồn
Còn trái tim chàng chứa thanh kiếm báu
Của người cha anh hùng
Với thanh kiếm ấy người ta cắt đầu chàng
Một dòng sông chảy qua
Với giọt máu tự trái tim chàng
Mỗi buổi chiều khi mây đen gieo mưa xuống
Mỗi buổi chiều khi biển thổi gió về
Chàng nhớ chàng thương
Người mẹ nuôi nấng chàng bốn ngàn năm khổ nhọc
Mỗi buổi chiều khi ánh nắng cuối cùng chui xuống lòng biển
Những đàn chim phương bắc xa xưa bay về cùng bầu trời tối đậm
Những đàn chim đau thương câm miệng
Chàng sờ lên vết máu
Bốn ngàn năm, bốn ngàn năm chàng đà tìm thấy tận hưởng gì đâu
Duy hai giọt lệ đọng hoài trên gò má.
DI HÀNH TRONG NGÀY
Tôi bị đánh thức một buổi chiều dưới đường hầm
Chiếc metro ngừng rước người đứng chật
Chưa bao giờ tôi bị dồn nghẹt một xó như thế
Tôi vinh thân gì chính tôi đâu
Chưa bao giờ tôi thở nhọc nhằn bằng lúc này
Không khí sắp hết cho hai buồng phổi
Không lấy được một tiếng kêu
Dù để nhắc lại một chiều nào hò hẹn
Hành khách ùa xuống một trạm
Đùn tôi ra mặt đất
Vây lấy tôi giận dữ
Tôi la hét giữa phố
Lánh xa tôi để tôi yên
Óc yếu đuối nhìn lầu cao lộn ngược
Tư tưởng nằm úp mặt đường bừa bãi đá ong
Xe cộ tàn nhẫn
Anh cố quên viễn ảnh hãi hùng một sớm mai
Chết cô đơn khu phố hẻo lánh
Em không hay biết gì nửa đêm bên ấy
Hẳn nhiên em tin anh đang sung sướng
Và bạn bè vẫn gắng đỗ đạt cao
Tôi leo mất thăng bằng trên khải hoàn môn
Chưa bao giờ tôi mãn nguyện cho công việc
Hạnh phúc chỉ là sự tình cờ hiếm hoi
Cả tình yêu anh coi một huyền tích
Hai đứa xuống trần gian tìm dấu chân nhau
Thành phố mô hình xoay vòng tròn
Người vật di dịch như đàn vi khuẩn trong não
Anh them muốn nỗi chết dưới mắt
Làm sao có ngày ngưng chiến em tận mặt anh.
MỘT NGÀY ĐẸP TRỜI THÁNG SÁU
Những trái anh đào chưa có dấu răng
Đàn chim reo mừng trong chòm lá
Những quả bôm bày nụ cười ửng hồng
E thẹn như đôi má lần anh bạo dạn đặt môi
Sầu riêng và hoa hồng nở nửa đêm
Thơm ngon như trái măng cụt bên nhà
Tháng sáu em quên buồn phiền
Ngày tuyết phủ xa lắt xa lơ
Đêm em hát
Để tinh tú xúm lại ngủ
Trên miền tóc không chải
Anh gỡ chiếc mặt nạ của cuộc sống
Chụm hai tay uống cạn nguồn lệ
Suồng sã trên ngực em
Khiến những vì sao hốt hoảng buông mình lã chã.
NỤ CƯỜI
Lũ bồ câu lười héo mái nhà đội tuyết
Chúng sẽ chết trước khi nắng về
Trong vườn Luxembourg jardin des Plantes giữa boulevard Saint Michel
Trên tháp chuông trên ống khói
Vùng nhiệt đới bên kia trùng dương sa mạc bão cát lòng vực thâm u
Người ta yêu nhau chậm chạp chuyến xe mỏi
Rồi quên hết sau đó
Khoảng ngực trần của em trời mùa đông
Anh yêu em vô ngần lúc chập tối
Muốn nói vạn lời cho sao hôm mọc
Lúa vàng chờ lưỡi hái
Tử thần chờ anh nhà cửa lầm lì
Sao hôm sau áng mây ám thần trí anh kiệt quệ
Anh sợ nằm trong căn phòng đơn đêm ngủ không được
Ra đón em ngoài gió bấc tuyết rơi
Chuyến tàu bị nạn ngoài biên giới
Anh thầm hỏi ga nào có em
Nụ cười ánh đèn khuya khoắt
Người ta còn có thể yêu nhau nữa không
Khi hồn đêm không nhấc nổi nụ cười
Lũ bồ câu trên mái nhà
Đêm nay chúng gắn liền tuyết giá
Chết sung sướng địa phận thân yêu
Rạng ngày những bà lão mủi lòng cho
Con vật trông thấy thường ngày nơi khung cửa
Ai biết anh sáng hôm sau
Khoảng ngực trần của em gió bấc
Anh yêu em vô ngần dù đêm nay em đã quên anh
Anh còn đủ một giây hôn em ngủ ngon
Dù cạn thuốc quẹt lửa hết xăng
Anh còn đủ một giây đốt nụ cười
Thốt gọi tên người yêu dấu lần cuối
Rồi quay lui về thần chết anh.
(Tập san Văn số 58)
NỖI LIÊN ĐEN TỐI VÔ CÙNG
Rồi mùa thu rủ tôi đi xa
Tôi đi xa mãi tôi rồi
Nhằm đêm hoa rụng như ánh trăng
Tan mù mù trên miệt hải ngạn
Và lớp sương mốc đổ liên hồi
Tận viễn khơi những con thuyền sôi nỗi
Lướt qua màn đe dọa khi ly hương
Giữa tôi và Liên hôm nay
Ánh trăng không thành như cơn huyễn mộng
Của tôi và Liên hôm nay
Khi mười hai năm xuống dần nói nhỏ
Một mùa thu trước Liên xa
Không còn gì nhớ lại nữa đâu
Những hàng sao im nguyên ngày ấy
Của con đường Trà Vinh sớm hôm
Không còn gì ru nhớ làm chi
Những đốm hoa tím tan nhòe trước cổng nhà Liên đó
Mười hai năm thành điệu gió ngày mùa
Trên hình bóng Liên xa và xa
Như hiện thân tôi trôi và trôi
Mãi mãi với muôn ngàn ánh sao giá lạnh
Tôi có mười hai điệu Liên sầu
Mấy ngày thơ em hẹn tôi như ánh trăng
Đùa quanh tà áo em
Tôi có mười hai năm đi qua trên hơi thở
Run đau khi tiếng vạc buồn hư không
Ngày thơ Liên chờ tôi buổi nắng
Trí nhớ giống mỗi con cánh cam thương yêu
Biết kêu và biết tình ru lòng tơ mộng
Biết những bài trầm ca giấu trong quyển sách vô vi
Có là chữ Như trong đầu bồ tát
của nền không bị lãng quên
Tôi có mười hai mùa thu bị điên trong trí nhớ
Bằng kẻ đời giấu hết đồ ăn
Trong những thành phố Âu Châu đèn đổ
Nước mưa chiều cùng trận bão nội tâm
Khi Liên qua đời tôi là hình thân ảo ảnh
Khóc rất đau rồi khóc cho riêng tôi
Trong số cái chết chập chờn các dãy phố đói
Mười hai năm tôi đốt bằng que diêm
Để ném hai diêm đầu về tử hận
Khi Liên rụng sợi tóc quê hương
Trong những năm chiến tranh dân tộc
Còn lại mười ngón tay buồn
Tôi giấu lửa như tên lùn giấu mưu mẹo
Cho Liên cho Liên cho Liên tôi
Dù đầu thu con chim Việt bay mất
Sau buổi chiều Liên chết bơ vơ
Sau con đường Trà Vinh ngày ấy đổ tối
Những mộng tưởng về phượng hoàng đât’ dương gian
Trở thành cỏ hoang trên lâu đài nến cháy
Buồn ơi khi khóc đủ trăng trong
Có riêng mình hỏi mình trên bi kịch
Của lá hoa và của tim máu loài người
Vào đợt phù du chảy u mê
Tới mấy tầng xoè móng
Có những hoạn cơn tôi không thấy trong đời
Từ khi Liên nhỏ mỗi đêm lệ xót
Khi mình chờ đợi những mặt trời xa
Mà mùa thu chính giữa đảo hoang thái cổ
Rú hoài hoài các giọng bọn khờ vay
Chính giữa chợ đời đeo bóng u ám
Những điềm linh của không hôm qua
Chỉ hiểu công đời là ăn gian sự sống
Trên của thừa tự thêm nhân gian
Những vết chim khi trời vừa sáng
Bảo nhỏ tôi và con mắt Liên xưa
Trông nhạt mù tít tắp thời gian
Để thở rồi thở như trăng đơn
Để nhớ rồi thở mau
Như dòng đời chiều tối
Một con cánh cam vàng mỗi đêm rưng
Những gì không còn dù tiếng tâm trong uyên thức
Cho mãi về sau
Cho mãi mãi về sau
Rồi mùa thu đốt lá để quên tôi
Than ôi mùa thu nào tôi không là kẻ vô tội
Giữa đám đông hôm hôm
Những kỷ niệm Liên sầu đã rơi cùng lệ khúc
Trong mười hai điệu sầu thu xa
Và mùa thu đem tôi xa bến đậu
Của những thiên tài cõi đông
Giữa tôi và Liên bây giờ reo thê thảm
Ngày thơ bom lửa đã nhiều
Lớn lên để hớp toàn bệnh cuồng trí
Trong buổi muốn yêu quê hương
Như thương hoài giọng đàn sai nhịp
Đu đưa cuối bãi Cà Mau
Giữa tôi và bàn tay Liên xa xôi
Chỉ còn lại màu đèn xám trơ nơi gác trọ
Và ngày thu báo mười hai thu
Đi qua bãi dâu của Tố Như ngày rộng gió
Sau cỏ khâu nhớ chết từng sao
Không đọng lại gì trên đất Trạng Trình nữa
Tôi có những bầu trời để giết hồn ma trơi
Nơi xa đoàn thuyền giương buổi tối
Khi chim Việt đầy mày khói đen
Tiếng hận sầu tiễn thu trên đồng thời gian đứng
Tiếng sóng cuồng đổ ập Phương Tây
Tôi giấu một con rồng trên bãi không gian mun
Chờ những đoàn trẻ thơ bay qua ốc đảo
Ngày thơ Liên ước gió trời say
Lúc Liên ngủ hai tay che lấy ngực
Gió ấy cứ mùa loà đêm đêm
Than hoài những tình duyên dang dở
Ngày thơ Liên sợ bóng dừa
Đùa gió Tháp Mười sang Cửu Long đầy máu
Nhưng lửa ở tại quê nhà
Đến hôm nay gió đùa thành trò lửa mệnh
Có khi mình khóc một lần thôi
Để cả triệu lần sau kẻ thù của mình chỉ là lời vô bổ
Trong khuôn diện trả vay
Bằng muôn điều bùng đau như mộng yểu
Liên và con cánh cam đầu chớp linh hồn
Buổi mai con bọ rầy say sương nắng
Liên và bầu trời tôi ngất đi
Khi tất cả ngón tay đeo mù giây kẽm
Ngày thơ hoa tím không đòi mộng vàng
Như cơn điên Bao Tự kêu trong tiếng lụa
Liên và ngây thơ bị mưa
Đau ôi khi mặt trời đen lấm
Những hư vô vào buổi lên đèn
Có lần tôi giữ một sầu khúc không tên
Tôi nhớ cố hương khi tiếng gà réo rít
Liên và cánh dơi Trà Vinh
Xuống mịt mùng đời tôi khi con thuyền chìm trong bão
Giữ mấy phút hư vô reo lên
Lâu đài đầy qụa khoang bên vàm liêu tịch
Tôi có làm gì đâu giữa đất bọn thạo đời này
Tay tôi bỏ rơi từ tâm từ vũng nhỏ
Chợt tiếc đau ở những chiều không thần tượng
Tôi có làm gì đâu cho bản thân tôi
Chỉ còn trái tim tôi tâm sự
Ngày thu đang rụng lá nhiều hơn
Bản sầu ca không còn nàng ca sĩ cũ
Lá và nắng rơi mau
Lá và hoa mùa này đều thẫn thờ đau đớn
Tôi có lạy một chữ danh nào đâu
Trên hoạn tâm con cờ khua như chẳng cần định mệnh
Ngày thu lá cứ vàng rừng
Đoàn trẻ nhỏ say hương con rắn lục
Mai kia sợ rỗng bóng dư đồ
Rồi mùa thu áo cưới Liên đâu
Có phải chim Việt bay hoài trên màu hư không tắt
Mỗi chiều đông cuối chân mây
Gợi quê hương mình bằng đêm móng nhọn
Đổi màu trên những hình hài
Một mai lội ngang cánh hồn hoả ngục
Và muà thu may trí nhớ cho Liên
Luạ nhung hay tơ vàng Kim Tự Tháp
Với cái chết đếm rừng đêm
Heo may lùa ngang mặt cỏ
Tôi theo đó thiếp mê
Thầm gọi Liên như tóc ngày thơ tối ám
Chim Việt không về bến xuân đâu
Bởi vòng quay đổ tan lúc hư không chuyển động
Cùng mỗi vì sao giăng màn
Qua hết thảy thủy chung chẳng còn nghe thấy
Rồi mùa thu hoa rụng trên bóng Liên
Tôi độ chừng đôi bàn tay tôi là lệ ướt
Bởi lệ là lệ của Liên
Bởi lệ hồng là lệ của tình Liên
Khóc dưới vai tôi đêm nào sông Cửu vừa dứt thở
Lệ sầu tôi giấu cho tháng năm
Trời ơi lệ mình lúc ngày thơ là lệ mẹ
Rồi lệ cứ xanh xao
Rồi Liên rồi Liên rồi Liên ôi
Lệ lòng từ đây trở thành biển máu
Trong mỗi ngày mai không còn gì
Trên nỗi nhớ quê hương câm
Trong thành phố tôi đòi chỉ ca ngợi tiền bạc
Có những đời tình bị xóa vào đêm đen
Dưới con cờ và một nghìn bào thai lịch sử
Lệ rời tôi để nhớ Liên
Khi mùa thu may đầy cho Liên áo ly hương một thuở
Nhớ Liên bằng muôn hình ác mộng đóng băng
Môi se lại tơ tằm dưới đầm lầy họp mộng
Những từ tâm phượng hoàng đắp biển dư
Hôm hôm mộng tôi cùng hoang vắng
Sẽ nghĩ rất lâu bằng tình ca
Như Đạt ma rùng mình trong Phạn Ngữ
Cùng sầu điệu cửa tu Tây Tạng hống
Sẽ nhớ mỗi lần hồn Liên xanh như lục thủy
Cửa những từ tâm bay qua đất trời vàng
Nơi tiếc thương cũng là sầu vọng
Đến mái tây rêu mờ
Có hôm tôi rùng mình nhớ xác
Đã nhuốm mấy trận cuồng dương gian
Những bầu trời tôi còn lửa cháy
Kêu ran tim lúc công chúa đội đèn
Tôi ám ảnh con cánh cam trên đầu chim Việt
Nhưng lửa rủ tôi cầm lại sầu thu
Có những oan hồn nhắn tôi cuộc gặp gỡ
Nơi Liên đã khóc đêm ngày
Trong mười hai năm Trà Vinh đầy quạ
Thôi rồi Liên ơi
Có những ngày thơ Liên ao ước
Quạ trời lợp ổ đầy không gian
Chính phút đớn đau tôi chỉ là cơn gió độc
Quên luôn một sớm trở về
Có Liên và có Liên giữa nắng
Nhưng hôm nay hoa nổ móng tay
Khi con người mình bắt đầu nơi Tam Tạng
Rằng biển dư chẳng thể mộng bao giờ
Nơi đất tâm linh để lại toàn sắt thép
Bởi động huyền vi lún lúc mùa thu rơi
Sau cánh bay rũ riệt
Tôi và Liên một ngày dài
Cánh cửa quê hương đầy vết đạn
Năm nào tối mịt ba mươi
Hoa mai trên cổ Liên thành mùi gió vọng
Xa xa đảo lạ vô hình rồi
Tôi chúc Liên như mặt trời vừa nhận ra tuổi tác
Ngày sau mùa thu bị chết với lá vàng
Bước Liên về bảo rằng tình hoài hương ở trong trí tưởng
Một xưa tôi mong đợi phượng hoàng về đời
Nẻo tình ca cỏ non làm hơi thở
Nhưng đèn vừa rủ xuống mê
Tôi thấy con trăng không cần nói ra ngày giao thừa đất mẹ
Trên mấy phương Tây hao mòn
Tôi còn gọi ra hình ảnh Liên lúc mê man
Tiếng đập cửa dầu là tử thần cuồng nộ
Đêm đêm trăng xẻ đời lệ châu
Tưởng lệ huỳnh bắt đầu lên bóng
Tôi con trăng đêm đêm mùi sa đoạ
Mà mùi quê hương con nít ré đau
Giữa khuya con cánh cam lo buổi mai cơn đói khổ
Trong tim trong não trong hồn
Trong trận huyền bí bắt đầu bằng định mệnh
Và mùa thu làm thành bọng tối loài người
Mộng ngày rũ rượi đó Liên
Ước áo vàng sẽ về đây thành cội rễ
Mấy phôi pha làm lại nước huyễn châu
Tôi có mười hai năm bỏ đi như diêm quẹt
Để hồn Liên là bóng Liên tôi
Để ngày thu tôi đợi chờ Liên viết thư bằng mực tím
Nói thương nói nhớ nói nhớ nhớ anh
Trên giải đất đầy mùi chuột chết
Và tình Liên là mối lặng im chờ
Mộng người đổ máu như tôi thôi
Đến chiều hôm con qụa Tây Phương kêu kêu mờ mịt
Trên mối sầu viễn lưu
Tôi đốt tôi ru tôi buồn tôi khóc
Tôi âm thầm tôi cháy nám riêng tôi
Ngày tôi đi Liên ôi tôi đi để chết
Với một mặt trăng tôi giấu đợi tuổi già
Như cánh tay Châu Âu nện mòn nước nhược tiểu
Bằng hư vô bằng vô nguyên với hôn mê
Những mộng đời tôi xé vừa tan
Con trăng từ đây chỉ hiện hình hoang cổ
Cho phút sầu ca bi lệ làm đau
Ngày tôi đi tới hôm nay Liên chết
Đất Trà Vinh mưa xuống mãi tận đầu
Có hay không lúc mình chỉ cầm bằng vô vọng
Mộng đời xưa cũ ấy Liên ơi.
THÀNH PHỐ CHIM HỒNG
Đám lá vừa xanh bên trường đại học cũ
Cành phượng không hiểu rụng bao nhiêu năm rồi
Những tà áo trong nắng ban mai
Trên tóc cô sinh viên chưa mờ với nắng
Một đám cưới đơn giản vào cuối cơn buồn tôi xoay
Hình phạt tận mùa thu bên các xứ châu âu
Không ai nói hôm nay đoàn quạ trên cầu chữ y nữa
Tôi về mùa thu giữa lá Paris đau
Có phải bông mai chỉ nở ngoài tất cả cánh cửa ngục tù
Hỡi bãi chim rụng đầy lông trắng
Tôi về mùa lá rơi
Trong bàn tay cuốn sách bạc màu
Cuốn kinh đọc ngày đêm trong trường tiểu học
Như cái chết kẻ tội đồ cầu đấng hoàng hôn
Mà trước mắt các tà áo xanh mười sáu năm qua bị rách
Mà mùa thu Paris cũng lá vai mình
Nhưng cánh mù đã quạt xanh miền đại dương tím
Bông mai thành chiều mở cửa giao thừa
Không nghe nói bà thờ tổ tiên bông trang xóm nhỏ
Hỡi bãi sa mù mỗi đêm sương
Khi tôi không còn ánh nắng rạng đông
Trò cười ban mai sớm hay cánh mun vượt nghìn hải đảo
Tôi về không ngó ra vết bước tôi đi
Tôi mua chuộc đời tôi trên trang giấy rẻ tiền
Bằng sáu khúc da vàng thiếu đàn da đỏ
Bằng lá khô rọi đắm hình hài
Tiếng hát chiều xuân xưa bốc mờ hai bờ tường bọn mọi
Còn mùa thu mưa nhớ con sông vàng
Người mẹ bỏ rơi tấm vải đen ở chiều chủ nhựt
Và đứa con bây giờ phải quét bàn thờ cổ nhân
Dù sáu đời còn ba bốn tờ dạ khúc
Trên rừng lá phủ mưa
Tôi vuốt mặt cái chết của những tà áo non
Cành lá Sàigòn lúc trăng mười hai năm trăng đọng nắng
Giữa bốn bức tường tôi thấy cái chết áo đen
Sự thèm muốn mỗi chiều đời xuống sâu hỏa ngục
Nhắm ngủ hơi mòn quên mặt trời tôi
Trong bãi cỏ xanh cô sinh viên ngày nọ còn cười
Tới chim đi mới hay bào thai trong cô đã khóc
Rồi mùa hoa phượng lấm đỏ nhà thương
Tôi vuốt mặt cô với nửa ngón tay người nào không dám nói
Tà áo xanh không rọi mùa thu tôi
Mùa nắng mới chim đau với tin chiến sự trong tủ sách gia đình
Tôi nhìn hai cuốn kinh đã rách dưói bờ cây nhà tu viện
Sớm hôm kia quân đội chờ miếng ăn
Với chuyến phi cơ có nhiều xác trẻ con tỉnh lỵ
Những đám cưới quên hết tai nạn Sàigòn
Mùa nắng thiếu vài ba con ve sầu bay lên trời cao
Để thèm cơn lạnh dưới mồ cô sinh viên buổi nọ
Tôi về cánh cửa đóng hết các cơn nhớ thu rơi
Có phải bãi sa mù con chim trong vài thành phố
Chim đêm chim hồn đỏ hoá hồng
Bãi lầy chỉ xót thương những xác thôi nôi
Như chiến tranh muốn ăn hết Sàigòn vào buổi tối
Còn trái tim nhịp lạ chưa rên
Tuổi trẻ giấu sự tầm thường trọn đêm dưới nách cô ca sĩ
Tuổi thơ muôn đặt giống già nua nơi chất lịch sử âm hồn
Còn con mắt cô sinh viên vừa nhắm với bào thai
Tôi về lúc Sàigòn chỉ quên một kẻ nhảy qua cửa sổ
Như bông phượng nở cả vườn hoa chưa hay đêm
Đã nóng đã hôi đã khô nghẹn móng con đại bàng
Sợ hoài dân Việt mua thức chết
Hình ảnh cô ca sĩ da đen
Không nhớ Phi châu lúc con đồi mồi ngủ nơi biển cạn
Hình ảnh cô sinh viên thay áo sớm mai
Làm tôi quên tên bạc tình trong lá cây trường đại học
Dân Việt đã về nửa bãi sa mù
Lá trên đồi hôn mê lá ấy mộng ngoài tim trắng
Của gái đơn sơ đếm nụ bưởi sau vườn
Nhưng chiều cuối năm tôi nhớ khu vườn đã bị dội bom
Tiếng hát da đen năm ấy cười vang một thương tích
Tuổi trẻ muốn máu có mùi
Không như mùi lá buồn đầu sao
Tuổi trẻ không giữ khu vườn ma
Với bàn thờ tổ tiên chưa gợi ra mặt hình hài vạn xuân trước
Tuổi thơ dù vốn hỏa hình
Nhưng hỡi buổi chim bay về làng mùa thông trắng
Đám cỏ không nhớ nắng đã làm xanh
Cuối đem chim hồng đã khoét sâu trùng mắt dân Việt
Nên cuối đời xứ sở luyện kim
Hình phạt chỉ dạy đứa con nói về sự đời của ông già bói chữ
Nhưng người mẹ chỉ giấu sữa giữa những ngày yểu mệnh qua
Tới hôm bóng vờn tìm mộng
Hình phạt không rõ cỏ đầu xuân
Ánh máu vẫn đưa đứa hài nhi về hôn phím nhạc
Ở đêm xe dẫn hai đám cưới hiền lành
Không hiểu sau đó ai đã giết tên tình si cô ca sĩ
Mà đàn dương cầm cứ nở những đóa mẫu đơn
Tôi mượn đời tôi dưới cánh thu sầu trôi mãi
Ngày mùa tắt nắng con ga
Tôi đi khô bóng côn trùng xóm đậu phộng
Đàn trừu đỏ mắt với bụi xa xa
Cơn mây cứ chiều chiều Paris khói
Hình cô sinh viên buổi tối ngắm đèn
Chưa hiểu trong cơn dục vọng mòn bào thai thành con mắt khép
Giữa đống phượng mùa bãi trường nơi bãi đại học cỏ xanh
Chuyến đời xua tuổi trẻ từ chiều thứ tư tới trần gian buốt lạnh
Cảnh tôi gợn nếp con tằm
Như hồn người mẹ bữa ăn nhằm trứng chết
Với đứa con buộc tội ông bà
Mà ngàn thu con đại bàng không muốn nghe Sàigòn kể chuyện
(Giai phẩm xuân Quê Mẹ số 149-150 tháng 2 năm 1999)
NH. TAY NGÀN
