Thơ Nguyễn Minh Khiêm: Chị đem áo hong lại thời xuân trẻ

Vanvn- Chị lặng lẽ một mình nơi xóm vắng/ Mấy chục năm sau kết thúc chiến tranh/ Bất chợt sáng nay chùm hoa xoan nhàu nát// Khoảng lặng ùa ra trong cánh cổng nhà mình!/ Chị đem áo hong lại thời xuân trẻ/ Sợi dây trùng nhăn hết vệt sống lưng/ Thấm nước bọt vuốt lại từng năm tháng/ Ngón tay gầy, nước mắt rưng rưng!

MỘT GÓC PHÙ SA

 

Nắm nhau tôi chôn góc phù sa sông Mã

Trăm thác nghìn ghềnh cuộn xoáy vào tơ

Làng cong xuống dáng tre già trước tuổi

Tiếng gọi đò khuya sạt cả đôi bờ.

 

Con hến, con trai một đời nằm lệch

Lấm láp đất bùn đứng thẳng cũng nghiêng

Mẹ gạt mồ hôi để ngoài câu hát

Giấc mơ tôi ngọt hơi thở láng giềng.

 

Hạt thóc củ khoai đặt đâu cũng thấp

Cả những khi rổ rá đội lên đầu

Chiếc liềm nhỏ không còn nơi cắt chấu

Gặt hái xong rồi rơm, rạ bó nhau.

 

Đất điểm chỉ dấu chân khuyềnh đạp sóng

Dô tả dô tà xô vẹo sườn đê

Gỡ huyền thoại nghìn năm trong mắt lưới

Tục ngữ, ca dao lột mưa nắng hiện về.

 

Tôi kết lại làm ván thuyền vượt biển

Tóc rụng bàn tay chưa chạm bến quê nhà

Câu thơ chín trong màu rơm màu rạ

Thơm con sông gầy nuôi một góc phù sa!

 

CỎ NON

 

Có gì xanh đau đáu dưới cỏ non

Xanh nhoi nhói rờn rợn bàn chân bước

Xanh mươn mướt như là màu tóc

Xanh như là ánh mắt bạn bè tôi

 

Xanh nụ cười của tuổi hai mươi

Từ lòng đất hiện về tươi roi rói

Lúc hy sinh bao điều chưa kịp nói

Gởi vào trong màu cỏ đợi tôi về

 

Trao màu trăng dào dạt bến sông quê

Trao ngọn gió trời Hàm Rồng- Nam ngạn

Trao khúc hát qua mưa bom bão đạn

Hương lúa lên thơm da diết cây cầu

 

Dưới màu cỏ non là trận địa, chiến hào

Là đường cứu thương, hầm chỉ huy, bệ pháo

Mỗi tấc đất bao nhiêu lần thấm máu

Bao nhiêu lần da thịt hoá phù sa!

 

Mấy chục năm rồi, từ màu cỏ mở ra

Những gương mặt như còi tàu hú gọi

Mỗi bước đi sợ chạm vào đồng đội

Xin một lần cúi lạy cỏ non ơi!

 

GIỌT NƯỚC VỀ THƯA MẸ

 

Con đã đi xa hơn nỗi lo của mẹ

Không quay về đúng chỗ mẹ ngồi bấm đốt ngón tay

Con trượt ngã chỗ mẹ thường mất ngủ

Ngọn đèn khuya tóc trắng sang ngày

 

Con đã lạc chỗ ngọn roi mẹ không đụng tới

Chỗ những lời đắng đót mẹ chừa ra

Mẹ để con đứng ngoài tâm bão

Nghe giọt mưa thút thít phía sau nhà

 

Con dừng lại chỗ mẹ không mong đợi

Chỗ ngày xưa mẹ tránh tiếng thở dài

Bao nhiêu bã trầu đi vòng qua đó

Để nỗi buồn không chạm vào ai

 

Con cúi lạy chỗ mẹ chưa từng chợp mắt

Cửa bể mở ra chỗ bục cửa mẹ ngồi

Những câu Kiều giấu bao nhiêu mảnh vỡ

Giọt nước về thưa mẹ sóng trùng khơi…

 

HÒN ĐÁ TRIỀU TRẦN

 

Tạo dựng một Vương Triều Trần gần hai thế kỷ

Với những chiến công lừng lẫy vượt muôn đời

Nhan nhản tượng lớn tượng bé về những anh hùng cái thế

Nhan nhản đền lớn đền bé thờ những anh hùng cái thế

 

Không một bức tượng mang tên Thái Sư

Không một con đường mang tên Thái Sư

Không một con phố mang tên Thái Sư

Không một đền thờ tên Thái Sư!?

 

Người ta gọi

Kẻ loạn luân Trần Thủ Độ!

Kẻ hèn hạ đoạt ngôi Trần Thủ Độ!

Kẻ hủ bại thuần phong mỹ tục Trần Thủ Độ!

Và Ông bị ném ra ngoài trang sử vĩ đại triều Trần như ném một hòn đá.

 

Ai cũng biết

Mọi áng hùng văn hay nhất Triều Trần

Mọi bức tượng vĩ đại nhất Triều Trần

Mọi ngôi đền linh thiêng nhất Triều Trần

Đều đặt trên hòn đá ấy

Một hòn đá Triều Trần.

KHOẢNG LẶNG TRONG CÁNH CỔNG

 

Chị lặng lẽ một mình nơi xóm vắng

Mấy chục năm sau kết thúc chiến tranh

Bất chợt sáng nay chùm hoa xoan nhàu nát

Khoảng lặng ùa ra trong cánh cổng nhà mình!

 

Chị đem áo hong lại thời xuân trẻ

Sợi dây trùng nhăn hết vệt sống lưng

Thấm nước bọt vuốt lại từng năm tháng

Ngón tay gầy, nước mắt rưng rưng!

 

Đồng đội ơi! Đồng đội ơi! Chị gọi,

Gánh đá về sân chị dựng lại Trường Sơn

Chị dựng lại cầu phà, bến bãi

Dựng lại tiếng cười trong đạn trong bom.

 

Mình chị hát bài ca kéo pháo,

Mình chị hát bà ca mở đường

Một mình nguỵ trang, một mình xây trận địa

Hồn thẫn thờ đón lõng cả bốn phương!

 

Rồi chị giở bao nhiêu trang nhật ký,

Mỗi một trang chị gấp một con thuyền

Thả dày đặc dưới chân ngọn nến

Chị gọi hoài con bống chẳng thấy lên!

 

Chị cứ gọi trong lặng im của đá

Rồi xõa tóc che Trường Sơn sắp một mùa mưa.

 

LÀNG TÔI KHÔNG CÓ TƯỢNG

 

Làng tôi không có tượng

Chỉ có những hòn đất chằng chịt trăm thứ rễ

Các cụ bảo cứ để nguyên như thế mà thờ.

 

Làng tôi không có tượng

Sống đã quen, không biết tự bao giờ

Trong cơn bão cả một vườn lá rách

Chỉ giữ cho một vài chiếc lành.

 

Làng tôi không có tượng

Chỉ có những giọt mồ hôi

Ngày hội làng thắp làm hoa đăng

Khênh những giọt mồ hôi lên chùa dâng hiến

Các cụ ghi vào gia phả

Đó là của chìm của làng ta đấy!

Thần hộ mệnh của làng ta đấy!

 

Làng tôi không có tượng

Mỗi khi cầu nắng cầu mưa

Giọt mồ hôi đi ngang trời lừng lững…

 

MƯA RỪNG ĐÀO

 

Có ngờ đâu giây phút ấy, rừng đào

Mưa tầm tã là giây phút cuối

Rừng khép lại một khoảng trời biên giới

Hai cung đường…thành hai phía bão lay!

 

Chiến dịch liên miên đêm nối sang ngày

Hơi nóng trườn qua buốt như lách nứa

Môi cong rộp hừng hừng than lửa

Quệt áo quần có thể lửa bùng lên

 

Nắng gió nghìn năm đá sắc nhọn như tên

Vách núi dựng không chỗ bàn chân đặt

Người quắt lại như măng le măng sặt

Lá han rừng quất nát thịt da

 

Giá lại một ngày mưa ướt đẫm hai ta

Áo em mỏng như là chẳng có

Anh mê mải ngắm rừng hong gió

Xế nắng rồi lá còn bết vào nhau

 

Chẳng cơn cớ gì mưa dài đến nôn nao

Mưa như thể cho mình ghì xít lại

Trong cơn mưa em có nghe rừng cháy

Bởi âm thầm nên lửa táp vào trong

 

Sấm chớp cầm chừng như cố nén cơn giông

Gió vặn xoắn rít ngầm trong vách đá

Không giấu được lòng suối khe vật vã

Nước dậy thì đổ trắng thung mây

 

Rừng nép vào rừng cây nép vào cây

Tóc trong tóc thì thầm lời em ngỏ

Gió ơi gió hãy cuồng lên nữa gió

Để cho cây nghiêng ngả vào nhau

 

Em ơi em nay đường mở về đâu

Tiếng bộc phá âm âm đèo vọng dội

Anh đứng lặng chỗ ngày xưa mưa xối

Em ngỏ lời…giờ gió mới cuồng lên

 

TIẾNG CỪU TRƯA NINH THUẬN

 

Hầm hập một vùng gió nắng lân tinh

Cát nối cát trập trùng rộp bỏng

Xương rồng cháy cỏ không một cọng

Thất thanh tiếng cừu ẹ ẹ ! e e!

 

Tiếng cừu kêu như xé nắng gọi mưa

Như xé đất khóc tìm ngọn cỏ

Bốn phía xối một màu nắng lửa

Chỉ cát rì rào như cát đang sôi

 

Cát rì rào như cát đang trôi

Cát rì rào như cát đang nóng chảy

Cát rì rào như cát đang hừng cháy

Thất thanh tiếng cừu ẹ ẹ! e e!

 

Chốc chốc xoáy lên mây cát mịt mù

Vây bọc bày cừu như chôn vùi xóa sổ

Từng đốm lông cừu lại hiện trong bụi đỏ

Lại vọng tiếng cừu ẹ ẹ! e e!

 

Về sâu trong thành phố vẫn còn nghe

Tiếng cừu kêu như câu liêm móc ruột

Tiếng cừu kêu như tuốt vào cật nứa

Xô đổ những cao tầng ẹ ẹ! e e !

 

Mấy nghìn cây số rồi tôi vẫn còn nghe

Ẹ ẹ! e e! Hơn tiếng còi tàu rú

Trong giấc mơ tôi thấy mình hóa cỏ

Ngút ngát xanh tít tắp dưới chân cừu.

 

NÚI ĐỐN

 

Trần Khát Chân ơi

Nghe nói ông bị Hồ Quý Ly chặt đầu ở đây

Chặt đầu ngay trước cửa nhà mình

Bị chặt đầu rồi mà ông vẫn xách cái đầu mình chạy đi hỏi thiên hạ xem từ xưa đến nay có ai bị chặt đầu rồi vẫn sống

Cho đến khi cả thiên hạ bảo rằng chưa từng có chuyện đó xảy ra

Ông mới chịu ngã xuống.

 

Nghe nói sau cái chết của ông

Hồ Quý Ly còn giết ba trăm bảy mươi người phò tá nhà Trần nữa

Vẫn với một tội danh có âm mưu làm phản

Người chết như cây bị chặt, như chuối bị chém xếp lượt lên nhau

Vì thế núi thành tên núi Đốn?

 

Đất nước hàng triệu người nhưng tiếng hô vạn tuế chỉ có một

Lưỡi gươm quyền lực không có khái niệm chén tạc chén thù

Không ký ức, không huyết thống

Nhân nghĩa là thứ phù phiếm dưới câu châm ngôn “Bất độc bất anh hùng”

 

Núi Đốn đỏ như màu máu

Từ đó ta đọc được một thứ triết lý rùng rợn

Từ đó ta thấy bao nhiêu người xách đầu mình chạy đi hỏi thiên hạ xem từ xưa đến nay có ai chặt đầu rồi vẫn sống

Từ đó ta thấy có bao nhiêu địa danh trở thành núi Đốn!

 

NGUYỄN MINH KHIÊM